Wraz z procesem kształtowania się funkcji ochrony prawnej państw zrodziła się potrzeba powołania stosownych organów rozstrzygających spory o prawo oraz stojących na straży równego dostępu do obowiązujących przepisów prawa. W konsekwencji tego jednostka wyposażona została w narzędzia ochrony indywidualnej, dodatkowo władzy sądowniczej przyznano kompetencje kontroli działania organów administracji publicznej. Zasada prawa do sądu, czy inaczej zasada ochrony sądowej stanowi refleks zakazu samopomocy oraz wyłączności organów władzy państwowej do stosowania przymusu prawnego, zarówno w zakresie prawa karnego, cywilnego jak i prawa administracyjnego.
Obszerny dorobek doktryny i judykatury oraz ratyfikacja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (EKPCz)5 stworzyły podstawy nadania w Polsce zasadzie prawa do sądu konstytucyjnego wymiaru. Zgodnie z duchem art. 6 EKPCz, w którym wyrażone zostało prawo do rzetelnego, sprawiedliwego i publicznego procesu sądowego oraz rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd, w art. 45 Konstytucji RP6 przyznano jednostce prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez uzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Finalnie w polskim systemie prawnym zasada prawa do sądu zyskała dwie podstawy prawne, konstytucyjną i konwencyjną. Ponadto wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej (UE), polski porządek prawny poszerzony został o europejskie regulacje.
Pobierz PDF