Pozbawienie człowieka wolności stanowi najdalej idącą dolegliwość, jaką można zostać objętym w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. Taka osoba, zostaje bowiem pozbawiona możliwości swobodnego dysponowania samym sobą, w tym m.in. odbierana jest je sposobność do przemieszczania się, pracowania, uczenia, kontaktów z osobami najbliższymi itp. „Wyjęcie” człowieka z dotychczasowego życia i umieszczenie w instytucji totalnej, jaką są np. zakłady karne czy też areszty śledcze, bezspornie odbija się na psychice takiej osoby, dlatego też, zgodnie z zasadą rzetelnego procesu karnego, należy zapewnić takiemu człowiekowi poczucie prawidłowości, sprawności i efektywności działania organów państwowych. Takim elementem kontrolnym, gwarantującym powyższe oczekiwania, jest instytucja nadzoru penitencjarnego sprawowanego przez sądy penitencjarne oraz tworzących je sędziów penitencjarnych. W ramach ekspertyzy wskazane zostaną sposoby wykonywania nadzoru i kontroli nad legalnością oraz prawidłowością wykonywania środków o charakterze izolacyjnym.