– Lublin, 29-30 lipca 2021 r.
W dniach 29-30 lipca 2021 w Lublinie odbyło się seminarium pt. „Przeciwdziałanie przestępczości a aktualne problemy prawne podczas pandemii koronawirusa”. W ramach dwóch paneli naukowcy przedstawili zagadnienia, w oparciu o obowiązek przestrzegania praw i przeciwdziałaniu ich łamania. Zostały wygłoszone trzy referaty, których krótkie streszczenia zamieszczamy poniżej:
dr hab. Krzysztof Wiak, prof. KUL, dr Zuzanna Gądzik – Typizacja przestępstw jako przykład gwarancji efektywności prawa
Referat dotyczył rozważań odnoszących się do problematyki określoności czynu zabronionego i roli, jaką kryminalizacja odgrywa w życiu społecznym. Wyjaśniono w nim w jaki sposób ustawodawca określa granice pomiędzy zachowaniami dozwolonymi a zabronionymi, a także jak istotne jest precyzyjne ustalenie znamion przestępstw i jakie konsekwencje może wywoływać naruszenie tego wymogu. Powołano się m.in. na wymóg pewności co do prawa, sprowadzającego się do tego, że znamiona czynu muszą zostać sformułowane w taki sposób, aby nikt nie miał wątpliwości co do tego, jakiego rodzaju zachowania stanowią czyn zabroniony. W celu zaprezentowania istotności przywołanego zagadnienia, a także odnosząc się do problematyki trwającej pandemii koronawirusa i związanych z nią problemów prawnych, posłużono się przykładem czynów zabronionych, stypizowanych w przepisach art. 161 k.k. (narażenie na zakażenie chorobą zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu) oraz art. 165 § 1 pkt 1 k.k. (spowodowanie zagrożenia epidemiologicznego).
Dr Iwona Bień- Węgłowska – Skuteczność postępowania mandatowego w dobie koronwirusa.
Tematem wystąpienia pt. „Skuteczność postępowania mandatowego w dobie koronawirusa” jest analiza stanu prawnego w zakresie egzekwowania restrykcji wprowadzonych w związku z przeciwdziałaniem epidemii koronawirusa w świetle standardów Konstytucji RP, przepisów Kodeksu Wykroczeń, Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia oraz przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi – stanu prawnego obowiązującego od dnia 14 marca 2020 r. a więc od dnia ogłoszenia w Polsce stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie stanu epidemii, obowiązującego od dnia 20 marca 2020 r.
Pandemia wywołana wirusem SARS-Cov-2 wymusiła zarówno w Polsce, jak i w innych państwach na świecie wyjątkowe działania ze strony władz publicznych. Konieczne było wdrożenie wszystkich dostępnych środków w celu podjęcia walki z koronawirusem. Podstawą prawną nakazów, zakazów i obostrzeń epidemicznych obowiązujących na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są przepisy rangi podustawowej wydane w związku ze stanem epidemii, od 29.11.2020 r. również przepisy ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. W zakresie prawa wykroczeń wiodącym sposobem ich egzekucji jest prowadzenie postępowań przy przyjęciu kwalifikacji prawnej z art. 54 k.w. oraz art. 116 k.w. Należy podkreślić, że na mocy ustawy z dnia 28 października 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z przeciwdziałaniem sytuacjom kryzysowym związanym z wystąpieniem COVID – 19 (Dz. U. z 2020, poz. 2112) do art. 116 k.w. dodano nową jednostkę redakcyjną – § 1a, zgodnie z którą karze grzywny albo karze nagany podlega każdy, kto nie przestrzega zakazów, nakazów, ograniczeń lub obowiązków określonych w przepisach o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Celem wystąpienia jest podjęcie próby odpowiedzi na pytanie, czy wprowadzenie w związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego, a następnie stanu epidemii szeregu restrykcji i ograniczeń w korzystaniu z konstytucyjnie gwarantowanych praw i wolności człowieka można uznać za uzasadnione i niezbędne dla ochrony porządku i zdrowia publicznego oraz czy ich egzekwowanie ma oparcie w obowiązujących przepisach prawa.
dr Marcin Rola – Prawo do wolności religijnej a formalny akt wystąpienia z Kościoła katolickiego
W zakresie indywidualnym, uprawnienia jednostki do wolności religijnej mogą być pojmowane od strony formalnej (wolność od przymusu) lub od strony materialnej (wolność do wyznawania religii lub przekonań). W przedstawianych stronie kościelnej oświadczeniach woli wystąpienia z Kościoła katolickiego, odstępcy powołując się na prawo do wolności religijnej, domagają się uszanowania ich prawa. Istotnym w tym względzie pozostaje art. 18 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych z 1966 r. oraz art. 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.
Odłączenie się od Kościoła, aby mogło być uznane za prawdziwy actus formalis defectionis ab Ecclesia, musi urzeczywistniać się poprzez: 1) wewnętrzną decyzję odstąpienia od Kościoła katolickiego, 2) wykonanie i zewnętrzną manifestację tej decyzji, 3) przyjęcie do wiadomości tej decyzji przez kompetentną władzę kościelną. Tylko wspólne zaistnienie niniejszych okoliczności powoduje skutek prawny w postaci rzeczywistego zaistnienia formalnego aktu. Istotne dla procedury opuszczenia Kościoła katolickiego pozostaje wskazanie, że musi chodzić o ważny akt prawny, dokonany przez prawnie zdolną do tego osobę i zgodnie z regulującymi go normami kanonicznymi.
